Urząd Miasta Hajnówka

ul. Aleksego Zina 1
17-200 Hajnówka
tel. 85 682 21 80
fax. 85 674 37 46
e-mail: hajnowka@hajnowka.pl
hajnowka.pl

Wiadomości ogólne o gminie

Hajnówka jest to miasto powiatowe leżące na zachodnich krańcach Puszczy Białowieskiej, na Nizinie Podlaskiej. Przez miasto przepływa rzeczka o nazwie Leśna Prawa - dopływ Bugu. Ziemię tą zamieszkują Polacy, Białorusini i Ukraińcy, wśród których najwięcej jest wyznawców religii prawosławnej, zaś katolików i protestantów jest o wiele mniej. Hajnówka odgrywa rolę tzw. "Bramy do Puszczy", ponieważ jest znakomitym punktem wypadowym wycieczek po najstarszym kompleksie leśnym Europy. Miasto stara się kierować ruchem turystycznym tego regionu. Przez Hajnówkę przebiega linia kolejowa z Warszawy do Siemianówki. Miasto posiada dogodne połączenie drogowe z Białymstokiem, Siemiatyczami, Bielskiem Podlaskim, Siemianówką, Warszawą. Co więcej z Hajnówki wiedzie jedyna trasa do Białowieży. Niestety droga ta po likwidacji połączenia kolejowego jest nadmiernie eksploatowana.

Dane statystyczne (2018)

Historia

Powstała w XVIII wieku jako osada strażnicza na skraju Puszczy Białowieskiej. W 1795 roku w Straży Hajnowskiej pełniło służbę 7 strzelców i 2 osoczników. Odgrywali oni bardzo ważną rolę, bowiem przez teren ten przebiegał trakt królewski, którym najpierw królowie polscy, później carowie rosyjscy udawali się na polowania. Straż strzegła granic Puszczy, zajmowała się hodowlą pszczół, uprawą roli, a gdy przybywał król udawała się na polowanie. Hajnówka przekształciła się w XIX wieku w wieś. W 1846 roku powstało Leśnictwo Hajnowskie. Zamieszkiwało je 18 rodzin.

Na początku XX wieku osada stała się ważnym węzłem komunikacyjnym, bowiem przebiegała przez nią linia kolejowa z Siedlec do Wołkowyska oraz szosa z Bielska Podlaskiego do Białowieży. W tym okresie Hajnówka liczyła ok. 600 mieszkańców. Władze rosyjskie przyczyniły się do budowy dworca kolejowego, domu dróżnika, kilku domów mieszkalnych i dwóch gajówek. Po wybuchu I wojny światowej władzę w osadzie przejęli Niemcy. W Hajnówce wybudowali dwa tartaki, fabrykę suchej destylacji drewna, parowozownię i sieć kolejek wąskotorowych.

Po przejęciu władzy przez Polaków w 1919 roku w Hajnówce było 118 mieszkańców. Od 1934 roku w Hajnówce mieści się siedziba gminy. W okresie międzywojennym osada stała się potęgą przemysłową oraz ważnym ośrodkiem kulturalnym i turystycznym. W przededniu II wojny światowej liczyła 17 tys. mieszkańców.

W czasie okupacji sowieckiej masowo wywożono ludność polską w głąb Rosji, zaś w latach późniejszych w trakcie okupacji niemieckiej umieszczano mieszkańców w obozach koncentracyjnych. W czasie wojny zniszczono wiele zakładów przemysłowych, dworzec kolejowy, parowozownię. Hajnówkę wyzwolono 18 lipca 1944 roku, liczyła ona wówczas około 8 tys. mieszkańców. Osada uzyskała prawa miejskie w 1950 roku.

Infrastruktura

Z sieci wodociągowej korzysta 20,6 tys. ludności miasta (86%), natomiast z sieci kanalizacyjnej 14,8 tys. (62,2%), miasto nie posiada rozdzielczej sieci gazowej. Hajnówka posiada jedną biologiczną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 6000m3/dobę.

Gospodarka

Strategicznymi kierunkami rozwoju lokalnej gospodarki jest stworzenie przemysłu przyjaznego dla środowiska, turystyka i rekreacja w oparciu o przyrodnicze walory regionu oraz handel i usługi. W mieście w 2001 roku zarejestrowanych było 1932 podmiotów gospodarczych, większość z nich stanowiła prywatny sektor własności. Miasto jest dużym ośrodkiem przemysłu drzewnego, funkcjonuje tam m.in.: tartak, fabryka mebli, wytwórnia oklein oraz zakłady suchej destylacji drewna.

Kultura, oświata, sport

Propagowaniem kultury w regionie zajmuje się Hajnowski Dom Kultury oraz Miejska Biblioteka Publiczna.

W mieście istnieje również Muzeum Kultury Białoruskiej, w którym znajdują się sale z eksponatami ukazującymi kulturę białoruską, skosztować regionalnych potraw itd.

W Hajnówce organizowane są liczne imprezy kulturalne, najbardziej prestiżowe są:

• Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej - odbywa się w Soborze Świętej Trójcy w Hajnówce, organizuje się go od 1982 roku. Jest to jedyny festiwal tej miary na świecie.
• Hajnowski Festiwal Muzyki Kameralnej i Organowej - odbywa się w Kościele p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego, bowiem znajdują się tam wysokiej klasy, zabytkowe organy posiadające oryginalny zespół dźwięków.
• Hajnowska Jesień Poetycka - organizowana przy współpracy Hajnowskiego Domu Kultury.
• Wojewódzki Przegląd Zespołów Kolędniczych - organizowana przy współpracy Hajnowskiego Domu Kultury.
• Europejskie Spotkania Młodzieży - odbywa się co dwa lata, a organizuje go Urząd Miasta Hajnówki.

1. muzea

Muzeum Kultury Białoruskiej w Hajnówce

Muzeum Kowalstwa i Ślusarstwa w Hajnówce

2. kina

Kino w Hajnowskim Domu Kultury

3. obiekty sportowe

Ośrodek Sportu i Rekreacji w Hajnówce

Centrum Turystyczno-Rekreacyjne w Hajnówce ( korty tenisowe, boiska do piłki nożnej, koszykowej, siatkowej, skatepark, rampy do zjazdów)

Miejski Międzyzakładowy Klub Sportowy „Puszcza” w Hajnówce

Walory turystyczne gminy

Hajnówka jest największą, ale bardzo urokliwą i pełną zieleni miejscowością na obrzeżach Puszczy Białowieskiej. Stąd biegnie jedyna droga do Białowieskiego Parku Narodowego. Ponadto na obrzeżach miasta są idealne warunki do uprawiania wszelkich form turystyki. Hajnówka stara się spełniać funkcję bazy wypadowej dla turystów odwiedzających BPN.

1. walory przyrodnicze
   

• Górniańskie Łąki – planowany rezerwat Północnopodlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, na którym można zaobserwować ponad 200 gatunków ptaków.. Położony on jest w obrębie miasta.

2. walory kulturowe - zabytki:

• Sobór Świętej Trójcy - cerkiew o bardzo ciekawej architekturze, z bardzo rzadko spotykanym ceramicznym ikonostasem i przepięknymi polichromiami obrazującymi Nowy Testament.

• Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego - z wysokiej klasy, zabytkowymi organami.

• Budownictwo z okresu I wojny światowej.

3. szlaki turystyczne

Szlaki piesze:

• Hajnówka - Białowieża (zielony, 25 km)

• Hajnówka - Narewka „Szlak walk partyzanckich” (czerwony, 22 km)

• Hajnówka - Orzeszkowo - Hajnówka „Szlak Śladami Powstania Styczniowego” (niebieski, 31 km)

• "SZLAK PRAWOSŁAWNYCH ŚWIĄTYŃ"  (żółty,164 km) Białystok-Dojlidy-Halickie-Zwierki-Pasynki-Zabłudów-Ostrówki-Pawły-Ryboły-most na rzece Narew-Ploski-Knorozy-Chraboły-Rajsk-Haćki-Hryniewicze Duże-Bielsk Podlaski-Parcewo-Orla-Szczyty-Czyże-Nowoberezowo-Hajnówka-Dubiny-Wasilkowo-Łosinka-Chrabostówka-Narew-Iwanki Rohozy-Trześcianka-Folwarki Tylwickie-Topolany Hieronimowo-Michałowo.

• "CARSKI SZLAK"  („Carski Hostineć”) – szlak liczy ok. 35 km - Studziwody - Bielsk Podlaski-Widowo-Użyki-Łoknica-Podrzeczany-Czyże-Osówka-Kojły-Nowe Berezowo-Czyżyki-Hajnówka.

Szlaki rowerowe:

• Hajnówka - Orzeszkowo – Hajnówka (niebieski, 42 km)

• Hajnówka – Dubicze Cerkiewne – Czeremcha – Piaski (czerwony, 85 km)
  
  Turystyczna Kolejka Wąskotorowa

TRASA HAJNÓWKA – TOPIŁO (czas przejazdu: ok. 4 godz., 11 km)

TRASA HAJNÓWKA – POSTOŁOWO (czas przejazdu: ok. 2 godz., 6 km)