Suwałki
Władze samorządowe powiatu: http://www.um.suwalki.pl/ Charakterystyka Suwałki leżą w północnej części województwa podlaskiego, na Pojezierzu Suwalsko - Augustowskim, nad rzeką Czarna Hańcza. Miasto odgrywa rolę administracyjnego, gospodarczego i kulturalnego centrum regionu zwanego Suwalszczyzną. Przez miasto przebiegają również ważne szlaki komunikacyjne, między innymi trasa międzynarodowa: Warszawa - Białystok - Augustów - Suwałki - Budzisko, Suwałki - Sejny - Ogrodniki. Suwałki leżą w bezpośrednim sąsiedztwie trzech państw: Rosji, Białorusi i Litwy. Powstanie miasta związane jest z zakonem kamedułów, których sprowadził na ten teren władca polski Jan Kazimierz w 1667 roku. Po przybyciu zakonnicy zaczęli zagospodarowywać puszczę, sprowadzali osadników i zakładali wsie. Jedną z utworzonych przez nich osad były Suwałki. O tą miejscowość dbali szczególnie, bowiem leżała na ważnych traktach handlowych i komunikacyjnych, takich jak: z Grodna i Merecza do Królewca oraz miejscu krzyżowania się dróg z Augustowa i Bakałarzewa. W 1710 roku Suwałki otrzymały od króla Augusta II przywilej umożliwiający organizację targów i jarmarków. To była podstawa na której w 1715 roku przeor wigierskiego klasztoru ksiądz Ildefons erygował miasto. Przywilej lokacyjny potwierdził August II. Po trzecim rozbiorze Suwalszczyzna przeszła w ręce pruskie. Zaborca dokonał kasacji zakonu i zagarnął ziemie należące do niego. W Wigrach utworzono siedzibę powiatu wigierskiego. Miejscowość straciła znaczenie po przeniesieniu władz powiatu do Sejn. W 1816r. utworzono województwo augustowskie z siedzibą w Suwałkach a w 1835r. Suwałki stały się stolicą nowoutworzonej guberni. To zaważyło o dalszych losach miasta. Jeszcze w połowie XIX stulecia, wiele suwalskich rodzin utrzymywało się z uprawy roli, ale ewidentnie wzrosło znaczenie rzemiosła oraz handlu, którym trudnili się głównie Żydzi. Suwałki ominęła linia kolejowa warszawsko - petersburska, to była główna przyczyna stagnacji miasta, z której nie mogły się podnieść. W czasie pierwszej wojny światowej toczyły się tutaj zacięte walki rosyjsko - niemieckie a po wojnie o Suwalszczyznę toczyli bój Polacy z Litwinami. W okresie międzywojennym Suwałki weszły w skład województwa białostockiego. Był to ośrodek, w którym ważną rolę odgrywał handel, rzemiosło, rolnictwo oraz wojsko. Ogromne zniszczenia w czasie II wojny światowej spowodowały, że rozwój miasta postępował bardzo wolno. Reforma administracyjna w 1975 roku podniósł rangę Suwałk do miasta wojewódzkiego. Od 1999r. są one stolicą powiatu. Łączna długość sieci wodociągowej rozdzielczej w powiecie Suwałki wynosi 92,2km., kanalizacyjnej - 64,2km., cieplnej - 79,3km., natomiast sieci gazowej rozdzielczej 79,3km. Z sieci wodociągowej korzysta w Suwałkach 60,5 tys. mieszkańców (87,6%), kanalizacyjnej - 55,4 tys. (80,2%) gazowej 16,6 tys. (24,1%). Na potrzeby miasta uruchomiono 1 oczyszczalnię ścieków z podwyższonym usuwaniem biogenów o przepustowości 25600 m3/dobę. W Suwałkach funkcjonuje 13 szkół podstawowych, 8 gimnazjów, 42 szkoły średnie, 7 szkół policealnych oraz 4 szkoły wyższe. W szkołach tych uczy się łącznie 19,8 tys. uczniów. W Suwałkach pod koniec 2001 roku zarejestrowanych było 7400 podmiotów gospodarczych, wśród których zdecydowana większość należała do prywatnego sektora własności - 7197, zaś jedynie 203 było własnością skarbu państwa. W mieście zaczynają dominować małe i średnie przedsiębiorstwa, zaś duże państwowe zakłady ulegają likwidacji. W mieście funkcjonują zakłady przemysłu odzieżowego, rolno - spożywczego, drzewnego i materiałów budowlanych. Szansę rozwoju gospodarczego miasta można upatrywać w rozwoju sektora turystyki w oparciu o liczne lokalne walory przyrodnicze i architektoniczne. Zabytki Suwałk: * Układ urbanistyczny miasta - ukształtowany w XIX wieku, budynki projektowali znani architekci: Piotr Aigner, Antonio Corazzi, Henryk Marconi, czy budowniczy gubernialny Karol Majerski. * Ulica Tadeusza Kościuszki - stanowi główną oś miasta, powstała jeszcze w okresie lokacji kamedulskiej. * Kościół ewangelicki pod wezwaniem św. Trójcy - zbudowany został w latach 1839-1841 według projektu Wacława Ritschela i Karola Majerskiego. * Kamienica przy ulicy T. Kościuszki 16 - pochodzi z lat pięćdziesiątych XIX wieku. * Budynek Muzeum im. Marii Konopnickiej, ulica T. Kościuszki 31 - Budynek powstał około 1827 roku i był własnością rejenta Jana Zapiórkiewicza. W 1841 roku kamienicę wynajęli Józef i Scholastyka Wasiłowscy. 23 maja 1842 roku, na świat przyszła druga córka Wasiłowskich, Maria Stanisława późniejsza wielka poetka i pisarka. * Ratusz i odwach - W roku 1834 wzniesiono parterowy, murowany budynek odwachu, natomiast w latach 1842-1844 powstał przylegający do odwachu, budynek miejskiego ratusza. W latach 1855-1858 oba budynki przebudowano, dodając im piętro, a ratusz zwieńczyła wieża obserwacyjna z zegarem. * Dom pod kolumnami. * Budynek dawnej poczty. * Archiwum Państwowe. * Dom gubernatora. * Resursa Obywatelska. * Kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusowego - pierwotnie była to cerkiew prawosławna, którą zbudowano w latach 1838-1840, według projektu Henryka Marconiego, jednak w wyniku kolejnych przebudów świątynia, niemal całkowicie zatracił pierwotną bryłę. * Kościół świętego Aleksandra - położenie kamienia węgielnego pod budowę świątyni miało miejsce w lipcu 1820 roku. Projektantem budowli był jeden z najwybitniejszych architektów przełomu XVIII i XIX stulecia, Piotr Aigner, * Zespół koszarowy przy ulicy Pułaskiego - położenie kamienia węgielnego pod budowę tych koszar świętowano18 lipca 1897 roku