Urząd Miejski Kleszczele

ul. 1 Maja 4
17-250 Kleszczele
tel. 85 681-80-04
fax. 85 681-80-04 wew.14
kleszczele.pl
e-mail: kleszczele@wrotapodlasia.pl

Dane statystyczne (2018)

Miejscowości należące do gminy Kleszczele:

Biała Straż, Dasze, Dąbrowa, Dębniki, Dobrowoda, Gruzka, Klebanka, Kleszczele, Kolonia Gruzka, Koło Konotopu, Kośna, Kuraszewo, Na Byczkowej Górce, Na Zagruszce, Nowiny Piotrowszczyzna, Pogreby, Polakowa Kolonia, Policzna, Repczyce, Rowy, Rudawka, Sad, Saki, Suchowolce, Suchowolszczyzna, Toporki, Za Bagnem, Za Maściowszczyzną, Za Osmolaną, Zaleszany, Żuki.

Charakterystyka gminy

Gmina Kleszczele położona jest na południowych krańcach powiatu hajnowskiego, na północ od gminy Czeremcha, na obrzeżach Puszczy Białowieskiej. Siedzibą gminy jest miasto Kleszczele położone nad Nurcem, na Równinie Bielskiej. Przez gminę przebiegają linie kolejowe: Siedlce - Siemianówka i Czeremcha - Białystok oraz droga krajowa Bielsk Podlaski w kierunku przejścia granicznego w Połowcach.

Historia

Nazwa Kleszczele zaczęła funkcjonować już w XV wieku. Prawa miejskie miejscowość uzyskała w 1523 roku, utraciła je w 1950r. Ponownie status miasta przyznano w 1993 roku.

Wojny szwedzkie i wielki pożar w 1777 roku przerwały dynamiczny rozwój miasta. W końcu XVIII wieku miasto posiadało 20 ulic, 379 domów, w tym 1 urzędowy, 6 wsi, 7 młynów wodnych, 2 szynki, 16 browarów, 12 gorzelni i 1888 mieszkańców. Mieszkańcy zajmowali się przede wszystkim rolnictwem. Kleszczele eksportowały do Królewca, Gdańska oraz Torunia chmiel i ogórki.
W wyniku III rozbioru Polski tereny te przejęły Prusy, zaś po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku przeszły one w ręce Imperium Rosyjskiego. Po I wojnie światowej, w wyniku ewakuacji ludności liczba mieszkańców zmalała. W 1931 roku mieszkały 2053 osoby. Druga wojna światowa przyniosła nowe straty. Znaczna część ludności zginęła a miasteczko zostało zniszczone w 20%. Kleszczele wyzwolono 20 lipca 1944 roku przez 65 Armię I Frontu Białoruskiego.

Po II wojnie światowej Kleszczele nie odzyskały już dawnej świetności i utraciły w 1950 r. prawa miejskie. Powstanie w 1990 r. samorządów terytorialnych oraz przywrócenie w 1993r. praw miejskich stworzyły kolejną szansę rozwoju miasta i gminy

Gospodarka

Mieszkańcy gminy Kleszczele utrzymują się z pracy na roli. W rolnictwie dominuje hodowla bydła i trzody chlewnej oraz uprawa zbóż i ziemniaków. W przeważającej części są tu gospodarstwa o pow. 3 - 8 ha. Kleszczele stały się ośrodkiem rozwoju drobnego przemysłu oraz pełnią funkcję obsługi ludności gminy. Keszczele słyną z wyrobów garncarskich.

Infrastruktura

Przez gminę przebiegają linie kolejowe: Siedlce - Siemianówka i Czeremcha - Białystok oraz droga krajowa Bielsk Podlaski w kierunku przejścia granicznego w Połowcach.

Gmina posiada infrastrukturę techniczną na wysokim poziomie: telefony, wodociągi, biologiczną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 100m3/dobę, ekologiczną kotłownię. Z sieci wodociągowej korzysta 1,5 tys. ludności miasta (96,3%), natomiast z sieci kanalizacyjnej 0,3 tys. (17,5%), miasto nie posiada rozdzielczej sieci gazowej.

Kultura, oświata, sport

Co roku w sierpniu Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Kleszczelach organizuje "Dni Kleszczel". Ponadto wydawane jest pismo pt. "Co słychać w gminie". Przez cały rok można korzystać z hali sportowej z siłownią i sauną przy Gimnazjum w Kleszczelach oraz latem z odkrytego basenu.

Na terenie gminy twórcy ludowi wykonują wyroby z brzozy (Toporki), wyroby ze słomy (Policzna, Zaleszany, Toporki), obrazy haftem malowane (Saki), serwetki (Repczyce i Saki) oraz rzeźbę w drewnie (Kleszczele, Dobrowoda). Istnieją dwa zespoły folklorystyczne: „Kalina” we wsi Dasze oraz zespół we wsi Dobrowoda. W Kleszczelach istnieje również Galeria Sławomira Smyka – pracownia rzeźbiarska i galeria ekspozycji przedstawiająca współczesną rzeźbę w drewnie. Główną tematyką prac jest kobieta.

Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Kleszczelach

ul. 1 Maja 19
17-250 Kleszczele,
tel. 85 6818054

Walory turystyczne

Atutem gminy jest czyste, nieskażone środowisko, natomiast szansą rozwoju regionu może być położenie w rejonie Puszczy Białowieskej. Warunki przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjają rozwojowi turystyki i agroturystyki. W 2002 roku oddano do użytku zbiornik retencyjny Repczyce na cieku rzeki Nurzec o powierzchni lustra wody około 15 ha, co zwiększyło atrakcyjność turystyczną gminy.

1. walory przyrodnicze
   
   Ścisły rezerwat "Jelonka" - o powierzchni 227 hektarów, jego celem jest zabezpieczenie przebiegu sukcesji wtórnej na porzuconych jałowych gruntach porolnych oraz zachowanie szczególnego krajobrazu i środowiska.

2. walory kulturowe - zabytki:

Kleszczele

• Zabytkowy, XVI-wieczny układ urbanistyczny

• Zespół kościoła p.w. św. Zygmunta Burgundzkiego:

  • Kościół murowany z 1907 r., z barokowym wystrojem wnętrza,

  • Dzwonnica drewniana z ok. 1910 r., przebudowana w 1983 r.,

  • Brama murowana z ok. 1910 r., Zespół cerkwi prawosławnej pw. zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny

• Zespół cerkwi prawosławnej pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny

  • Cerkiew murowana z ok. 1870 r.,

  • Ogrodzenie z bramą murowane z kamienia z końca XIX w., Dzwonnica drewniana z 1709 r., obecnie cerkiew prawosławna pomocnicza p.w. św. Mikołaja

  • Dzwonnica drewniana z 1709 r., obecnie cerkiew prawosławna pomocnicza p.w. św. MikołajaZespół dworca kolejowego:

  • dworzec drewniany w stylu szwajcarskim z końca XIX w.,

  • dwa magazyny murowane z końca XIX w.,

Dobrowoda

• Kaplica prawosławna cmentarna p.w. Św. Paraskiewy, drewniana, lata 50-te XX w.,

• Kapliczka prawosławna, drewniana, I połowa XIX w.,

• Domy drewniane z końca XIX wieku i początku XX w.

Kośna

Zespół cerkwi prawosławnej p.w. św. Mikołaja:

•cerkiew murowana z ok. 1870 r.,

•chrzcielnica kamienna z XVIII w.,

•ogrodzenie z bramą murowane z kamienia z ok. 1870 r. 

Saki

• Zespół cerkwi prawosławnej cmentarnej p.w. św. Dymitra:
  
  
  • Cerkiew drewniana z końca XVIII, rozbudowana w 1959 r.,
    
    
  • Dzwonnica drewniana z XIX w.
    
    
  • Kapliczka ze źródełkiem — „Krynoczka”, drewniana z XIX w.